Gündüz İdrar Kaçırma

Gündüz idrar kaçırma, idrarın uygun olmayan yer ve zamanda istem dışı olarak kaçırılmasıdır. İdrar kaçırma alerjiden sonra çocuklarda en sık görülen problemdir. Anne ve babalar çevrelerinde kendi çocuklarıyla ilgili sorunları kendileri de çocukluklarında yaşamışsa veya benzer sorunları başka ailelerden de duyduklarından işeme sorunları sık görülen bir problem olduğu halde aileler doktora başvurmakta gecikebilirler. 4 yaşında ve daha büyük çocukların, gündüz en fazla 7 defa idrara gitmesi normal olarak kabul edilir. 8 ve daha fazla idrara gitme normal değildir. Sık idrara gitme ve ani sıkışma belirtilerinin olması, kaçırma olmasa işeme sorunları açısından bir belirti olarak kabul edilir. Gündüz idrar kaçırma çocuğun özgüvenini ve psikolojisini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, gündüz idrar kaçırması olan çocuklara mümkün olduğunca erken değerlendirme yapılması ve tedavi edilmesi gerekmektedir.

Gündüz idrar kaçıran çocuklarda idrar kaçırma dışında aniden idrara sıkışması, tuvalete yetişemeyip idrar kaçırma, işemeyi başlatama, aşırı sık idrara gitme sorunu da bulunabilir. Ayrıca kesik kesik işeme, idrar yaparken yanma da görebilir. Gündüz idrar kaçırmaya neden olan pek çok hastalık vardır.

Gündüz İdrar Kaçırma Kendiliğinden Düzelir mi?

Gündüz idrar kaçırma problemi erken tanınıp tedavi edilmez ise ilerlediğinde çok ağır sorunlara yol açabilen bir işeme sorunudur. Gündüz idrar kaçıran çocuklarda iyileşmeyi zamana bırakmak idrar kaçırma sorunun ağırlaşmasına hatta mesane ve böbreklere zarar vermesine neden olur.

Sadece gündüz idrar kaçırma şikayeti olan çocuk tedavi edilmez ise bu şikayetine zamanla çamaşırlarına kaka bulaştırma(soiling), kaka kaçırma, idrar yolu enfeksiyonu, vajinal akıntı da eklenebilir. Gündüz idrar kaçırma sorunu olan çocuklarda özgüven eksikliği ve psikolojik davranış bozuklukları da başlar ve sorun daha karışık bir sağlık problemi haline gelebilir.

Aşırı aktif mesane, Disfonksiyonel işeme birlikteliklerinde veya az aktif mesane gibi ileri aşama hastalıklarda mesane işlevini tam olarak kaybedebilir. Daha ileri dönemlerde böbrek hasarları ve hatta son dönem böbrek yetmezliği oluşabilir. Çocuklarda gündüz idrar kaçırma durumu hafife alınmamalı ve vakit geçirmeden uzmanına başvurulmalıdır.

Son yıllarda yapılan çalışmalarda; çocukluk çağında doğru ve yeterli tedavi edilmeyen idrar kaçırma problemlerinin erişkin dönemlerinde tekrarladığı ve daha önemli böbrek sorunlarına neden olduğu gösterilmiştir.

Gündüz İdrar Kaçırma İçin Yapılan İncelemeler Nelerdir?

Hikaye: Gündüz idrar kaçırması olan çocuğa ilk önce, kaçırmanın nedenini anlamak için detaylı hikaye alma gerekir. Hikaye almanın önceden yapılandırılmış bir form ile yapılması daha detaylı bilgiler elde edilmesini sağlar. Aileye ve çocuğa idrar kaçırma hakkında ne zaman ve ne sıklıkta olduğu sorulur. Çocukta kabızlığın olup olmadığına dikkat edilmesi çok önemlidir. Ailelerin farkında olmadığı ya da atladığı en önemli sorunlardan biri de kabızlıktır.

Muayene: çocuğun karın, sırt, omurga ve genital bölgesi incelenir. Fizik muayenenin sonuçlarına göre çocuklarda en basit ve kolay uygulanan testlerden başlanarak ileri incelemeler yapılır.

Tam idrar tahlili: Tam idrar tahlili ve idrar kültürü ve antibiyotik duyarlılık testi ilk istenen incelemelerdir.

Kan tahlili: Böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi için istenebilir.

İşeme-hacim çizelgesi: İdrar kaçıran çocukların değerlendirilmesinde ilk yapılacak testlerden biridir. Aile tarafından doğru bir şekilde doldurulduğunda günde kaç defa idrara yaptığı, en çok ve en az ne kadar idrar çıkardığı, kaç kez kaçırdığı, işeme-hacim çizelgesi ile elde edilen değerli bilgilerdir. İşemenin düzgün olup olmadığı Üroflovmetri(idrar akış testi) ve daha iyisi Üroflovmetre/EMG dediğimiz işeme testi ile anlaşılabilir.

Üroflowmetri(İdrar akış) testi: Bu test uygulaması çok kolay ve hızlı sonuç veren bir testtir. Çocuklardan su içip idrara sıkıştıktan sonra ve bilgisayara bağlı terazili bir idrar kabına işemeleri istenir. Bu test ile işemenin şekli, işenen idrar miktarı, işemenin hızı, işemenin süresi hesaplanabilir. Üroflovmetri testi sırasında çocukları rahatsız edecek ağrılı veya acılı bir işlem yapılmaz.

Üroflovmetri /EMG testi: Üroflovmetri testine ek olarak çocuğun perine bölgesine kendinden yapışkanlı elektrotlar yapıştırılır ve idrar akış testi yapılırken aynı zamanda pelvik taban kaslarının durumu(kasılıp gevşediği) değerlendirmek için ölçüm yapılır. İşeme akış testi ile EMG testi eş zamanlı yapıldığında çocuğun şeme sırasında mesane kasları ile idrar tutmaya yarayan kasları arasında uyum olup olmadığı veya çocuğun işerken idrar tutmayı sağlayan kaslarını gevşetip gevşetemediği görülür.

Mesane Ultrasonu: portatif mesane ultrasonu ile prevoid-postvoid idrar ölçümü iapılarak idrar kesesinin hacmi ve işeme sonrası artık idrar kalıp kalmadığı değerlendirilebilir. Ayrıca portatif ultrason ile pelvik taban kaslarının kasılıp-gevşediği gösterilebilir ve pelvik taban aktivitesi hakkında önemli bilgiler elde edilebilir. Mesane ve pelvik taban ultrasonu ağrısız, hızlı ve pratik bir testtir.

Rektum Ultrasonu: Portatif ultrasonografi kabızlığın değerlendirilmesinde de yaralıdır. Çocukta rektum çapı (kalın bağırsağın son bölümü) ölçümleri yapılarakuzun süredir kabız olup olmadığı anlaşılabilir.

Böbrek ve üriner sistem ultrasonografisi: Ultrasonografi bu alanda özel eğitim almış radyoloji uzmanları tarafından yapıldığında önemli bilgiler veren bir görüntüleme yöntemidir. Böbrek ve üriner sistem ultrasonografisi ile böbreklerde büyüme (hidronefroz), böbrek çıkışında genişleme-darlık, üreterlerde genişleme olup olmadığı, böbrekler ve idrar kesesinin yapısı hakkında ayrıntılı bilgiler edinilebilir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite kısa tarama testi (SSIPPE): Gündüz idrar çocuklarda incelenmeler sırasında hiperaktivite ya da dikkat eksikliği fark edilebilir. Şüphelenilen çocuklarda kısa dikkat eksikliği testi (SSIPPE)uygulanmalıdır. SSIPPE 13 soruluk bir testtir. Şüphelenildiğinde asıl testler çocuk psikiyatrisi uzmanlarınca istenir. Asıl DEHB testi doktorunun, çocuğun, ailenin hatta öğretmeninin cevapladığı yüzden fazla sorudan oluşan bir testtir.