AZ AKTİF MESANE
Bazı çocuklar çeşitli nedenlerden dolayı işemek istemezler. Sabah uyandıklarında bile tuvalete gitme ihtiyacı hissetmezler. Günlük işeme sayıları 3’ten azdır. Eski terminolojide tembel mesane de olarak bilinen bu hastalık, nörolojik veya anatomik bir problemi olmayan, büyük kapasiteli mesanesi olan ve karın kaslarını kullanarak ve az sıklıkla işeyen çocuklarda görülen bir boşaltım sorunudur.
Az aktif mesane, çocukların idrarını uzun süreli tutmasına bağlı olarak veya uzun süren işeme sırasında disfonksiyonel işeme sonrası geliştiği düşünülen bir durumdur. Uzun süre seyrek işeme sonucu mesane kapasitesi artar, işeme hissi giderek azalır. Çocuğun mesanesi esneme kapasitesinin sınırlarına ulaştığında taşma şeklinde idrar kaçırma görülür. İşemeyi sağlayan mesane kasları zamanla kasılma yeteneğini kaybeder. Bu aşamadaki çocuklar işemeyi karın kaslarını kullanarak gerçekleştirir. Az aktif mesaneli çocuklar idrar keselerini tamamen boşaltamazlar. Mesane içinde bir miktar idrar kalır. Mesane kalan bu idrara artık idrar denir ve idrar yolu enfeksiyonun nedenidir. Az aktif mesaneli çocuklar, idrar yapma sırasında mesaneyi tam boşaltabilmek için karın kaslarını kasmaları yeterli olmadığında elleriyle mesaneye baskı yaparlar. Daha da ileri aşamalarda tek taraflı veya iki taraflı reflü (idrarın böbreğe kaçması) ihtimali oluşur.
Az aktif idrar hastaları erken yakalandığında saatli işeme (idrarı gelmese bile belli aralıklarla işeme) ve mesanede idrar kalmasını engelleyen ilaçlar verilerek tedavi edilir. İleri evrelerde sonda ile boşaltma(TAK) gerekebilir. TAK (Temiz aralıklı katerizasyon) günde 5 kez sonda ile mesanenin boşaltılması demektir. TAK uygulaması nörojenik hastalık nedeniyle idrar keselerini ve sonda takıldığını hissetmeyen çocuklarda çok başarılı bir tedavi yöntemidir. İdrar kesesini ve sonda takıldığını hisseden çocuklarda uygulaması zor bir yöntem olsa da bazen TAK uygulaması az aktif mesanenin ileri aşamalarında kaçınılmaz olabilir.
Az aktif mesanede kullanılan bir tedavi yöntemi de Biyofeedback tedavisidir. Biofeedback/EMG tedavisi, kaslardaki aktiviteyi görsel ve işitsel sinyallere dönüştüren bir pelvik taban kas eğitimi yöntemidir. Biyofeedback eğitimi çocuklarda genellikle pelvik taban kaslarının gevşemesi üzerine kurgulanan tedavidir. Eş zamanlı olarak çocuğa nasıl işediğini görme imkânı sağlandığında Üroflov Biofeedback denilir. Biofeedback eğitimi ile çocuğa işemenin istemli kontrolün nasıl olacağı ve gevşemenin nasıl sağlanacağını öğretir.
